พิเชษฐ กลั่นชื่น

ผู้อำนวยการฝ่ายศิลป์

พิเชษฐเป็นนักเต้น นักออกแบบท่า และศิลปินร่วมสมัยชาวไทย ผู้เป็นที่รู้จักจากการสร้างภาษาท่าทางใหม่ที่เชื่อมโยงรากฐานของนาฏศิลป์ไทยเข้ากับการแสดงร่วมสมัยระดับโลก ผลงานของพิเชษฐท้าทายโครงสร้างลำดับชั้นแบบดั้งเดิม ใช้จินตนาการใหม่ต่ออัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม และวิพากษ์โครงสร้างทางสังคมและการเมืองผ่านภาษากาย

พิเชษฐเริ่มต้นฝึกฝนศิลปะการแสดงโขน ตั้งแต่อายุ 16 ปี กับครูใหญ่ไชยยศ ค้ำมณี วิทยาลัยนาฏศิลป์ และสำเร็จการศึกษาจากคณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เขายังสั่งสมประสบการณ์ด้านละครเวทีจากการร่วมงานกับคณะละครมรดกใหม่ และคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หลังจากมีช่วงเวลาสั้น ๆ ในสายงานวิชาการ พิเชษฐลาออกจากตำแหน่งอาจารย์ในปีพ.ศ. 2546 เพื่อเป็นศิลปินอิสระเต็มเวลา

ในปีพ.ศ. 2544 เขาได้รับทุนจาก Asian Cultural Council (ACC) ซึ่งได้รับการสนับสนุนจาก Rockefeller Foundation ให้ไปศึกษาและทำงานในสหรัฐอเมริกา ช่วงเวลาดังกล่าว เขาได้สอนนาฏศิลป์ไทยในฐานะอาจารย์รับเชิญที่ UCLA และเข้าร่วม American Dance Festival ณ Duke University ในฐานะนักออกแบบท่าเต้นรุ่นใหม่ ประสบการณ์ครั้งนั้นได้จุดประกายภารกิจตลอดชีวิตของเขา — เพื่อพัฒนาภาษาท่าทางของไทยให้ร่วมสมัยและทรงพลังในเชิงวิพากษ์

ผลงานของเขาได้รับความสนใจระดับนานาชาติจาก Pichet Klunchun and Myself (พ.ศ. 2547) การแสดงคู่กับนักออกแบบท่าเต้นชาวฝรั่งเศส Jérôme Bel ที่สร้างบทสนทนาอันพลิกกรอบระหว่างโขนกับคอนเซ็ปชวลแดนซ์ (conceptual dance) ต่อมาในปีพ.ศ. 2548 เขาสร้างผลงานเดี่ยว I Am a Demon ที่รื้อสร้างโขนผ่านมุมมองร่วมสมัย ผลงานของเขาถูกนำเสนอในเทศกาลสำคัญต่าง ๆ เช่น Kunstenfestivaldesarts (เบลเยียม), Tanzplattform (เยอรมนี), Vienna Festival (ออสเตรีย) และ Singapore Arts Festival

ปีพ.ศ. 2553 เขาก่อตั้ง Pichet Klunchun Dance Company ซึ่งปัจจุบันรีแบรนด์เป็น PKDC เพื่อพัฒนาแนวทางการแสดงร่วมสมัยที่หยั่งรากในภูมิปัญญาทางศิลปะของไทย

ผ่านเวทีศิลปะการแสดงร่วมสมัย เขาได้สร้างและนำเสนอผลงานสำคัญในระดับนานาชาติ ได้แก่ Nijinsky Siam (พ.ศ. 2553), Black and White (พ.ศ. 2554), ตามไก่ (พ.ศ. 2556), นายใน (พ.ศ. 2557), Dancing with Death (พ.ศ. 2559), Bird (พ.ศ. 2561), No.60 (พ.ศ. 2563).

ในผลงานล่าสุด Cyber Subin (พ.ศ. 2567) พิเชษฐสำรวจจุดตัดระหว่างมรดกศิลปะดั้งเดิมกับเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI)

โดยร่วมมือกับนักเทคโนโลยีและระบบ AI โครงการนี้ตั้งคำถามต่ออนาคตของการเต้น การใช้ร่างกาย และการเป็นเจ้าของผลงาน — ขยายการตั้งคำถามว่า อดีตสามารถนำพาเราไปสู่อนาคตแบบยุค Post-Human ได้อย่างไร

ปัจจุบัน พิเชษฐดำรงตำแหน่งประธานอนุกรรมการศิลปะการแสดง ภายใต้คณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ สำนักงานวัฒนธรรมสร้างสรรค์แห่งประเทศไทย (THCCA) โดยเขาขับเคลื่อนนโยบายเพื่อสนับสนุนการพัฒนาอย่างยั่งยืนของวงการศิลปะการแสดงไทย